قسمت یازدهم: الکل - بخش اول (آبجو، شراب، عرق)

الکل – بخش اول: آبجو، شراب، عرق

یکی از انواع اخبار حوادث که هر سال معمولا بعد از تعطیلات نوروز در ایران منتشر میشه و اینقدر تکراری شده که دیگه حتی کسی شاید اهمیتی هم بهش نده، اخبار حاوی آمار قربانیان نوشیدنیهای الکلی تقلبی و دست سازه. در کنار اون، معمولا اخبار مربوط به ضبط و امحاء نوشیدنی های الکلی که به داخل کشور و عموما از طریق مرز ترکیه قاچاق میشه قرار داره. چون نوشیدن الکل در ایران بیشتر با مردها پیوند خورده و قربانیان اصلی در چنین آماری هم معمولا مردها هستند تصمیم گرفتم این قسمت و قسمت بعدی پادکست رو به الکل و آنچه مرد ایرانی باید درباره اون بدونه اختصاص بدم. در این قسمت به تاریخچه بسیار مختصری از نوشیدنی های الکلی و همچنین معرفی انواع اونها می پردازم و در قسمت بعد، درباره باید ها و نباید ها، و همچنین درستی و نادرستی باورهایی که درباره الکل و نوشیدن اون وجود داره صحبت می کنم. پیش فرض من هم اینه که بسیاری از مخاطبین من دسترسی آزاد به نوشیدنی های الکلی ندارن اما مایل هستند درباره اون بیشتر بدونن. همین اولش هم بگم که من در این پادکست به هیچ عنوان شما رو تشویق به نوشیدن الکل نمی کنم و صرفا تلاش خواهم کرد که به اطلاعات شما درباره الکل، چیزهای جدیدی اضافه کنم و در مورد اطلاعات نادرستی که ممکنه شما داشته باشید توضیح شاید مختصری ارائه کنم. بر اساس حجم مطلبی که فراهم کردم پیش بینی می کنم که این قسمت و قسمت بعدی از رسم معمول این پادکست که طول هر قسمت حدود 30 دقیقه هست سرپیچی کنیم پس برنامه ریزی کنید که حدود یک ساعت در خدمت شما هستم.

موزیک ابتدای پادکست: Decision, by: Michael Kobrin

Source: https://pixabay.com/music/build-up-scenes-decision-michael-kobrin-137bpm-3784/

قدمت نوشیدنی های الکلی به هزاران سال قبل بر می گرده. واژه الکل از کلمه عربی کحول به معنای عصاره یا همون عرق میاد. شواهد باستان شناسی نشون میدن که مصریان باستان که حدود پنج هزار سال قبل زندگی می کردن باور داشتن که یکی از خدایانشون به نام اوسیریس به اجدادشون نحوه درست کردن آبجو رو یاد داده بوده و بر همین اساس در مناسبات مذهبیشون آبجو می نوشیدن و یکی از وظایف کاهنان معابدشون هم درست کردن آبجو بوده. در هنگام کفن و دفن مرده هاشون هم آبجو رو به عنوان پیشکش به درگاه خدای مرگ در کنار جسد قرار می دادن. یونانیان باستان هم نوشیدن شراب رو در حال و هوایی شبیه به عبادت انجام میدادن و اعتقاد داشتن شراب یکی از نعمتهای ویژه ای بوده که یکی از خدایان المپ به نام دیونیسوس به اونها ارزانی داشته. رومیان باستان بر این باور بودند که خدایی به نام باکوس از عنصر وجودی خودش در فرایند تخمیر شراب استفاده کرده و بنابراین شراب دارای عنصری خدایییست که متعلق به جهان والاتره و بر این اساس شراب رو مقدس می دونستن. از اون طرف، آزتک ها اعتقاد داشتن که ایزبانویی به نام مایاهوئل به اجدادشون یاد داده که آبجو درست کنن و آبجو رو در مناسک مذهبیشون می نوشیدن. از این جور اعتقادها در جای جای جهان و در تاریخ ما انسانها کم پیدا نمیشن و همگی به نحوی بر این اصل اصرار دارند که نوشیدن الکل، به ارتباط با جهان والاتر ربط پیدا می کرده، حالا تعریفشون از جهان والاتر تفاوت های اصولی داشته که بدیهیه. جدای از ما آدمها، باید بگم که میمونها و شامپانزه ها هم میدونن که اگر میوه های خاصی رو تخمیر کنن و بعد بخورنشون، حالت سرخوشی و مستی بهشون دست میده. برای این کار هم شاخه درختی که میوه داره رو میشکنن و حواسشون به میوه های سر اون شاخه هست تا اولا پرنده ها نیان سراغشون و ثانیا قبل از اینکه فاسد بشن، دقیقا زمانی که میوه تخمیر شده و قشر داخلیش شده مثل شراب، اون رو میخورن و رفتارهایی که به دنبال اون می کنن هم بسیار جالب و مضحکه مثل رفتارهایی که ما آدمها در حالت مستی انجام میدیم. مراحل مختلف مستی و احساس و حالتی که به انسان در اونها دست میده رو در قسمت بعد بررسی می کنیم اما به تاریخ که برگردیم، یه نکته خیلی مهم درباره نوشیدن الکل وجود داره و اون، کنترل بر میزان نوشیدنه. مثلا وقتی به حدود 2500 سال پیش نگاه می کنیم، یهودیهای باستان، نوشیدن شراب رو محدود به مناسبتهای مذهبی و دورهمی های خانوادگی می کردن و در دین اونها تاکید بر نوشیدن الکل بطور کنترل شده و در مناسبات خاص بوده. همچنین، در روایتهای باستانی گفته شده که یونانی های باستان، نوشیدن الکل برای جنگجوهاشون رو به نحوی بسیار قانونمند، محدود کرده بودن و برای هر جنگجو به تناسب وظایفش، جیره مشخصی از شراب تعیین کرده بودن. همین قضیه هم در بسیاری از جنگهایی که اونها با رقبای خودشون مثل رومی ها و مقدونی ها داشتند براشون یک امتیاز محسوب می شده چون قادر بودن تصمیماتشون رو بسیار هوشیار تر از رقبای مستشون بگیرن. اما بیام سراغ قوانین حاکم بر نوشیدن الکل در جوامع امروزی.

مصرف الکل امروزه در 14 کشور جهان از جمله ایران، یمن، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، پاکستان، سومالی و برخی استانهای هندوستان ممنوعه. در کشور آمریکا هم در فاصله سالهای 1920 تا 1933 قانون منع نوشیدن نوشابه های الکلی اجرا شده که یکی از بخشهای مهم تاریخ این کشور محسوب میشه. در اون سالها، قاچاق الکل رواج بسیاری پیدا کرد و تقریبا در اون کشور شرایطی شبیه به وضعیت الان کشور خودمون ایران وجود داشت. اما دولت آروم آروم به شکست خودش در مورد این قانون پی برد و متوجه عواقب شدید اقتصادی و اجتماعی ای شد که در پی اجرای این قانون میومد.

با شکست این قانون در آمریکا، قانونگذاران جامعه تصمیم بر قانونمند کردن مصرف الکل گرفتن و قوانینی برای این کار تنظیم کردن که تا همین امروز هم در آمریکا ادامه داره و مشابهشون هم تقریبا در همه کشورهایی که در اونها نوشیدن الکل آزاده وجود داره. این یعنی چی؟ یعنی در بسیاری از کشورهای پیشرفته، نوشیدنی های الکلی بطور قانونی به مردم عرضه میشن و اونها میتونن هر مقدار که دوست داشته باشن و هر وقت که دلشون خواست مصرف کنند اما نهادهای بهداشتی که معمولا وابسته به دولت هستن، توصیه هایی برای نوشیدن الکل بطور مناسب ارائه می کنند. همچنین، نهادهای آموزشی وظیفه آموزش به نوجوانان و کسانی که در صورت فقدان آموزش لازم ممکنه به دام اعتیاد به الکل بیفتن رو بر عهده دارن. از اون طرفم در این کشورها، یک سری قوانین بازدارنده و یک سری مجازاتهایی برای تخلفات مرتبط با الکل وجود داره که معروف ترین و مهم ترین اونها رانندگی بعد از نوشیدن الکل و یا رانندگی در حین مستیه. مثلا، اگر کسی مرتکب خلاف رانندگی بشه یا تصادف کنه و یا اصلا بدون اینکه خلافی کرده باشه مورد ایست پلیس قرار بگیره و پلیس تشخیص بده که سطح الکل خونش از حد قانونی بالا تره دستگیر میشه و بسته به شرایط ممکنه گواهینامه رانندگیش باطل بشه، ماشینش توقیف بشه، جریمه بسیار سنگینی در حد قیمت ماشینش بهش بدن و یا در برخی موارد به زندان بیفته. در موردی هم که فردی در حین رانندگی در مستی تصادف منجر به فوت بکنه، پرونده اش با عنوان قتل عمد به دادگاه میره و ممکنه به اشد مجازات محکوم بشه.

در بسیاری کشورهای جهان نوشیدن الکل آزاده ولی خرید و فروش مشروبات الکلی و یا واردات اون نیازمند مجوز خاصیه و برای عموم مردم ممنوعه و به شدت کنترل میشه تا دولت بتونه در درجه اول از کیفیت الکل عرضه شده به مردم اطمینان حاصل کنه و از اون مهمتر بتونه از طریق صدور پروانه و اخذ مالیات، از این راه کسب درآمد کنه. در کشورهایی مثل کانادا، قطر، ایسلند و سوئد و همچنین در برخی ایالتهای آمریکا مثل ویرجینیا، کارولینای شمالی و پنسیلوانیا، خرید و فروش و عرضه نوشیدنی های الکلی بطور اکید و انحصاری در اختیار دولته و درآمد حاصل از مالیاتی که بر صنعت نوشابه های الکلی توسط دولت وضع میشه در بخشهای آموزش و سلامت مصرف میشه.

حالا که کمی در مورد تاریخچه و مقررات حاکم بر نوشیدنی های الکلی در جهان گفتیم، بیایم کمی هم در مورد خود نوشابه الکلی و اینکه الکل با ما آدمها چه می کنه که خیلی ها اون رو مقدس می پندارن و خیلی ها نجس صحبت کنیم. برای این کار اول باید کمی درباره علم شیمی به زبان بسیار ساده صحبت کنیم.

همه ما میدونیم که سه تا از اتمهای موجود در جهان یعنی هیدروژن، اکسیژن و کربن، مسئول اصلی و عامل حیات در کره زمین هستند. خورشید که منبع انرژی ما ساکنان کره زمینه، انرژی خودش رو از فعل و انفعالات شیمیایی اتمهای هیدروژن تامین می کنه. چیزی که ما به عنوان اکسیژن هوا می شناسیم و بدون اون زندگی معنا نداره، در واقع مولکولی تشکیل شده از دو اتم اکسیژنه. هر آنچه هم که جان داره، بر اساس پیوندهایی از اتمهای کربن با هم و با سایر اتمها بوجود اومده. در علم شیمی، وقتی یک اتم اکسیژن با یک اتم هیدروژن پیوند داده بشن، چیزی که بوجود میاد اسمش هست یون هیدروکسیل. حالا اگر یون هیدروکسیل به یک اتم هیدروژن دیگه متصل بشه حاصلش میشه مولکول آب که باز هم عامل دیگری برای حیات در کره زمینه. اتم کربن و هیدروژن هم قابلیت وصل شدن به هم در انواع و اقسام حالتها رو دارن. مثلا اگر دو اتم کربن با هم و با 6 اتم هیدروژن ترکیب شده باشن گاز اتان بوجود میاد که سمی و خطرناک و به شدت قابل اشتعاله. حالا اگر یک دست معجزه گر بیاد و یکی از اون اتمهای هیدروژن رو از مولکول گاز اتان جدا کنه و به جاش یک یون هیدروکسیل بچسبونه، مایعی شفاف و بیرنگ شبیه به آب بدست میاد که اسمش اتانوله و اگر من و شما اون رو بنوشیم مست می شیم و باقی قضایا.

خوب، ولی اون دست معجزه گر مال کیه؟ خدای اوسیریس مصریان باستان؟ خدای دیونیسوس یونان؟ خدای باکوس روم باستان؟ ایزدبانوی مایاهوئل؟ زکریای رازی؟ وارتان پیرمرد ارمنی محله مجیدیه تهران؟ یا شایدم همایون عرق فروش یهودی خیابون سعدی شیراز؟ کدوم واقعا؟

موزیک Innovation, by: John Sib

https://pixabay.com/music/corporate-innovation-3794/

معجزه گر سازنده الکل در اصل هیچ کدوم از اینایی که گفتم نیست و اتفاقا دست هم نداره. در واقع سازنده الکل یه ارگانیزم تک-سلولیه به اسم متداول مخمر یا Yeast که از حدود سیصد میلیون سال پیش در کره زمین زندگی می کنه و در فرآیند گوارشی خودش و تولید انرژی برای بقا، مولکولهای هیدروکربن موجود در مواد قندی و نشاسته ای رو می شکنه. در نتیجه این کار و بعد از مصرف اکسیژن توسط ارگانیزم، مولکولهای دی اکسید کربن و الکل حاصل میشن و به این فرایند هم تخمیر گفته میشه.

مخمر به جز این، برای وجود آدمها بسیار ضروریه و نقش کلیدی هم در ساخت غذایی که ما می خوریم و هم در هضم اون داره. طیف متنوعی از انواع مخمر ها در روده های من و شما زندگی می کنن و باید بگم که تعداد اونها در روده یک انسان بالغ، از مجموع تعداد کل سلولهای بدن اون انسان بیشتره و اگر یه روز این مخمرها به هر نحوی تصمیم به اعتصاب بگیرن، فاتحه ما خوندست چون به سرعت اسهال خونی میگیریم و خلاص. بیشتر از این اگر بخوام درباره مخمرها و نقش اونها در زندگی حرف بزنم به بیراهه میریم اما اگر شما به این بحث علاقه دارید توصیه می کنم به کتاب The yeast handbook مراجعه کنید که لینکش رو براتون گذاشتم ولی ترجمه فارسیش رو نتونستم پیدا کنم. خوب، حالا بریم سراغ خود نوشیدنی های الکلی.

نوشیدنی های الکلی رو میشه از نظر میزان غلظت الکلشون به دو دسته اصلی تقسیم بندی کرد. دسته اول نوشیدنی های سبک مثل انواع آبجو و شراب هستند که درصد الکلشون بین 3 تا 20 درصده و معمولا نیازی به رقیق کردن هنگام نوشیدن ندارن و همینطوری که عرضه میشن نوشیده میشن. دسته دوم اما نوشیدنی های سنگین مثل انواع عرق ها هستند که درصد الکل اونها عمدتا بالای 20 درصده.

آبجو و شراب همونطور که قبلا گفتیم قدیمی ترین مشروبات الکلی هستند که به دست بشر ساخته شدن و اولی از تخمیر جو و دومی از تخمیر انگور و یا در برخی موارد نادر، میده های شیرین دیگه بدست میاد.

انواع مختلف آبجو و شراب اینقدر زیاد هستند که درباره اونها کتاب نوشته شده و مثلا در کشورهایی مثل آلمان، فرانسه و ایتالیا رشته های دانشگاهی در زمینه شراب و آبجو وجود داره. اینجا من سعی می کنم انواع اصلی و کلی آبجو و بعدش انواع اصلی شراب رو معرفی کنم و شما اگر علاقه داشتید برید دنبالش و معلوماتتون رو در زمینه هر کدومشون بالا ببرید.

همونطور که گفتم، آبجو انواع زیادی داره و مثلا، در مغازه های آبجو فروشی در استان اونتاریو کشور کانادا بین 800 تا 900 آبجوی مختلف عرضه میشه. انواع اصلی آبجو از نقطه نظر رنگ، طعم و درصد الکل طبقه بندی میشن و نقش اصلی در تفاوت اونها رو نوع جو و همچنین مخمری که در ساختشون استفاده شده ایفا می کنند و مزه اونها به میزان و نوع رازیانه ای که در فرایند تخمیرشون به کار رفته بستگی داره. بطور کلی، دو دسته اصلی آبجو در دنیا وجود داره با عنوانهای کلی لاگر، ایل و هر نوع آبجویی که به این دو دسته کلی تعلق نداره رو با عنوانهایی غیر از لاگر و ایل نامگذاری می کنند مثل استاوت، پورتر، رادلر و الی ماشالله نامها و عنوانها برای آبجو وجود داره. اما بیایم و تمرکز رو بذاریم روی دو دسته اصلی یعنی لاگر ها و ایل ها.

لاگر: پر طرفدارترین و بیشترین و معروف ترین آبجو ها در طیف لاگر قرار دارند. مشخصه اصلی لاگرها، رنگ طلایی و شفافیتشونه و الکلشون هم معمولا بین 4 تا 5.5 درصده. فرایند تخمیر لاگرها در دمای پایین صورت می گیره و مخمری که بکار میره در فرایند تخمیر در ته دیگ می نشینه و برای هم، آبجوسازها به لاگرها به اصطلاح آبجوی کف-تخمیری میگن.

4 طیف اصلی لاگر از نظر طعم و رنگ اما اینها هستند: Pale Lager, Pilsner, Amber and Red Lager, and Dark Lager.

پیل لاگر یا به فارسی لاگر روشن، رنگ طلایی شفاف بسیار روشنی داره و تلخی بسیار سبکی داره که به طعم رازیونه ای که درش استفاده شده بر می گرده. در کنار این آبجو میشه پیتزا و یا سایر خوراکیهای ایتالیایی مثل انواع پاستا رو خورد و لذتش رو برد. الکل لاگر روشن به ندرت از 5 درصد بالاتر میره. توصیه میشه که یک لیوان دسته دار با شیشه کلفت (همون چیزی که با عنوان لیوان عسلی میشناسیمش) رو در فریزر چند ساعت نگه داریم و بعد پیل لاگر رو بریزیم توش و نوش جان. به عنوان مثال، آبجوی بادوایزر محصول آمریکا در این دسته بندی قرار میگیره.

دسته بعدی پیلسنر هست که رنگش از پیل لاگر روشن تره ولی طلایی بسیار شفاف و خوشرنگیه و طعمش هم کمی از تلخی ملایم به ترشی میزنه. برای رفع تشنگی از همه آبجوها بهتره و کلا آبجوی تابستونه محسوب میشه. خوراکیهای سرخ کردنی برای این نوع آبجو بهترین همنشین محسوب میشن. سه تا از معروفترین پیلسنرها رو میشه Pilsner Urquell محصول جمهوری چک و Carlsberg  و یا Tuborg محصول دانمارک اسم برد. برای این نوع آبجو بهتره از لیوان بلند و باریک که اصطلاحا بهش Staut یا لیوان دودکشی هم میگن استفاده کنید. بهتره که این آبجو ابتدا به مدت دو ساعت در دمای حدود 0 درجه نگداری بشه و بعد نوشیده بشه. برای همین هم به جای یخچال باید شیشه یا قوطی این آبجو رو در ظرفی پر از یخ قرار بدیم.

دسته بعدی لاگر قرمز یا کهرباییه که خوب، از اسمش معلومه که مشخصه اصلیش رنگشه و زمانی بدست میاد که از جوی مالت دار برای ساخت آبجو استفاده بشه. بارز ترین صفت اونها بعد از رنگ طلایی بسیار تیره و کهربایی یا قرمز، طعم کاراملیشونه. توصیه شده که این آبجو رو با غذاهای مکزیکی یا هندی که تند مزه هستند بنوشید و از لیوان کوتاه و قطور استفاده کنید. دمای مناسب برای نوشیدن این آبجو حدود 4 درجه است که معنیش اینه که باید ابتدا چند ساعت در یخچال بمونه.

نهایتا، لاگر تیره یا Dark Lager رو داریم که از تخمیر جوی سیاه بدیت میاد و در فرایند تخمیرش هم از یک نوع مخمر ویژه استفاده میشه که با انواع قبلی فرق داره و باعث میشه رنگ آبجو سیاه و یا قهوه ای شفاف مایل به سیه از آب در بیاد. طعم این آبجوها معمولا از تلخی به شیرینی میزنه و توصیه میشه مقدار خیلی جزیی مربا به لبه لیوانی که آبجو رو توش میریزید بمالید تا شیرینیش رو بیشتر درک کنید. لیوانش هم بهتره از همون مدل دودکشی باشه. این آبجو میتونه یار و یاور خوراکیهای دریایی و خصوصا ماهی دودی یا ماهی تنوری باشه.

اما حالا که با لاگرها به عنوان پر طرفدار ترین و معروفترین آبجو ها آشنا شدیم، بریم سراغ نوع دوم یعنی Ale.

تفاوت اصلی ایل با لاگر اینه که تخمیر ایل در دمای بالاتری نسبت به لاگر صورت می گیره یعنی چیزی حدود دمای اتاق. در فرایند تخمیر هم مخمر روی سطح مخلوط دیگ تخمیر می ایسته و برای همین هم آبجوسازها به ایل ها آبجوهای سر-تخمیری میگن. رنگ ایلها هم مثل لاگرها روشن و تیره داره ولی عمدتا ایلها مثل لاگرها شفاف نیستند و بهشون آبجوهای کدر هم میگن. همچنین بر خلاف لاگرها که همگی طعمهایی مشابه ولی گوناگون داشتند، نمیشه یک طعم و یا حتی یک طیف از طعم رو به ایل ها نسبت داد. ایلها به همین خاطر بسیار بسیار گوناگون تر از لاگر ها هستند و بطور متوسط اگر در یک آبجو فروشی، مثلا 50 نوع لاگر وجود داشته باشه، در کنارش 200 نوع ایل برای انتخاب هست ولی تعدادشون کمتره و مثل لاگرها در بسته بندی های تعداد بالا ارائه نمیشن. مثلا نمیشه یک جعبه 24 تایی ایل خرید ولی خوب طبیعتا میتونید 24 تا قوطی ایل بخرید. نکته رو میگیرید؟ ایل ها آبجوهای روزمره نیستند. باید باهاشون حال کنی. به همین دلیل هم، مارک و یا نوع خاصی از ایلها رو نمیشه پیدا کرد که مثلا از نظر محبوبیت و پر فروشی بتونه با لاگری مثل توبورگ یا استلا یا چه میدونم بادوایزر رقابت کنه ولی از طرف دیگه، طرفدارای ایل، کسایی هستند که در نوشیدن آبجو به قول قدیمیا چند تا پیرهن بیشتر پاره کردن و یا شاید بهتر باشه بگیم چند تا لیوان بیشتر شکستن. غلظت الکل ایل ها هم از لاگرها بالاتره و به 8 و یا حتی 10 درصد هم میرسه. چیزی که برای لاگر امکان پذیر نیست و اگر لاگری با الکل مثلا 8 درصد دیدید، بدونید که بهش الکل اضافه شده. خوب بریم سراغ انواع اصلی ایل.

ایل کرمی یا cream ale که رنگش مثل پیل لاگره ولی شفاف نیست و کرم رنگه. طعمشون هم عموما مثل پیل لاگره و اگر کسی آبجو باز نباشه، تفاوتشون رو حداقل از طعم متوجه نمیشه. این نوع آبجو رو میشه با انواع جوجه کباب و خوراکهای مرغی نوشید و مثل سایر ایلها توصیه میشه در لیوان غیر شفاف یا همون ماگ ریخته بشه. ایل کرمی لازم نیست خیلی خنک باشه و حتی در دمای اتاق هم قابل نوشیده شدنه ولی توصیه میشه مثل لاگر در دمای 0 تا 4 درجه نوشیده بشه. 

دسته بعدی پیل ایل یا ایل روشنه. سه دسته پیل ایل داریم که با نام کشوری که در اونجا به شکوفایی رسیدن نامیده میشن. ایل روشن انگلیسی که طعم تلخ و گسی داره، پیل ایل آمریکایی که طعمش از تلخی به ترشی می زنه و رازیونه ای که توش بکار رفته نقش اصلی در تلخیش داره، و در نهایت هم پیل ایل بلژیکی که شیرینیش بیشتر از تلخیشه و طعم رازیونه هم توش مشهود نیست و ممکنه از ادویه هایی هم برای تغییر طعمش استفاده شده باشه. پیل ایل بهترین نوشیدنی برای همبرگر و ساندویچهای گوشت قرمزه.

دسته سوم هم ایلهای قرمز و کهربایی هستند. تفاوت اصلیشون با هماوردهای لاگرشون همون کدر بودن رنگ و غلبه تلخی بر شیرینیشونه ولی در حالی که خیلی شیرن نیستند، طعم شکلاتی اونها در اولین تماسشون با لب قابل تشخیصه. توصیه شده که امبر ایل رو با خوراکهای مرغ که ادویه زیاد دارن و تند هستند بنوشید مثل جوجه پیری پیری، جوجه جرک جامائیکایی و یا اکبر جوجه اسپایسی. ولی برای مرغ سوخاری توصیه نمیشه و بهتره برای اون به لاگر اقتدا کنید.

دسته چهارم ایلهای قهوه ای، سیاه و گندمی رو شامل میشه که همگی ریشه انگلیسی دارن و طرفدارای اصیلشون هم بریتانیایی ها و خصوصا انگلیسی ها هستند. خوراک اصلی برای همراهی با این آبجو ها هم ماهی و سیب زمینی سرخ شده است که خوراکی انگلیسی محسوب میشن. همچنین توصیه شده که در کنار خوراکهای سنگینی مثل روست بیف هم از دارک ایل استفاده بشه.

اما دسته پنجم به ایندیا پیل ایل تعلق داره که میشه به فارسی ترجمش کرد ایل روشن هند ولی اکیدا توصیه می کنم که این کار رو نکنید و به جاش بگید IPA. آی پی ای قوی ترین و تلخ ترین ابجوی ساخته شده است و به انگلیس قرن نوزدهم بر می گرده. کسایی که به آی پی ای علاقه دارن ادمهای بسیار خوبی هستن و اگر شما بعد از شنیدن این پادکست به این آبجو علاقمند شدید، خواهش می کنم به یاد من هم بنوشیدش. در مورد کانفیرمیشن بایاس یا سوگیری تاییدی یادتونه براتون در قسمت هفتم گفتم؟ الان من فکر کنم در مورد آی پی ای دچار این سوگیری شناختی هستم.

همونطور که گفتم، آی پی ای ها قوی ترین و تلخ ترین آبجو ها هستن و در کنار میزان الکلشون، یه مشخصه دیگه هم دارن که درجه تلخیشونه. درجه تلخی یا آی بی یو International Bitterness Unit در اوایل قرن بیستم معرفی شد و آی بی یوی صفر یعنی خوراکی ای که هیچ تلخی ای نداره مثل آب و از اونجا به بعد هر چی این عدد بالاتر بره، تلخ تر بودن ماده خوراکی رو نشون میده. تلخی آبجو از رازیونه ای میاد که در فرایند تخمیر استفاده میشه. در مورد انواع رازیانه و تلخیشون میشه یه قسمت کامل پادکست داشت ولی همین رو بگم که حس چشایی انسان، هر چیزی با آی بی یوی بین 4 تا 9 رو تلخ ارزیابی می کنه و اگر ماده ای با آی بی یوی بالاتر از 9 وارد دهان بشه، سیستم عصبی مرکزی اون رو به عنوان سم شناسایی می کنه و به همین دلیل هم قورت دادن بادام تلخ خیلی سخته و مثلا شربت سینه که داروی تلخی محسوب میشه آی بی یوی حدود 45 داره.

 آی بی یو در آبجوهای لاگر بین 6 تا 20 هست و ایل ها آی بی یوی بین 25 تا 40 دارن. ولی در آی پی ای درجه آی بی یو معمولا بین 55 تا 70 هست و آی پی ای های قوی یا دوبل، آی بی یو بین 65 تا 100 دارن. من خودم یه آی پی ای با آی بی یوی 140 سراغ دارم که حقیقتش هنوز جرئت نکردم امتحانش کنم چون بالاخره تون آدم هم یه حدی داره.

آی پی ای رو توصیه میشه که در لیوان باریک و بلند و یا جام مخصوص آبجو که شلیز نام داره بنوشید. دمای مناسب آی پی ای حدود 4 درجه هست و رنگش طلایی مات مایل به قهوه ای و کدره، البته برخی آی پی ای های شفاف وجود دارن که پاستوریزه شده هستند ولی آی پی ای های معمول، پاستوریزه نیستند و به همین دلیل باید بلافاصله که قوطی یا بطریشون رو باز می کنید نوشیده بشن و اگر چند ساعت در لیوان بمونن دیگه نباید بنوشید و بهتره که اون رو دور بریزید. خوراکی هایی که خیلی با آی پی ای جور در میان عموما غذاهای چرب و سنگین مثل کباب بره، کله پاچه، خوراک مغز، انواع سوسیس یا انواع استیک هستن.

سایر انواع آبجوها مثل استاوتها، پورتر ها، رادلر ها و یا آبجوهای عسلی هستند که فقط به اسمشون اشاره می کنم و شما رو در مکاشفه اونها صاحب اختیار می دونم.

واقعا چقدر صحبت کردن درباره آبجو آدم رو سر کیف میاره. حالا بریم و خیلی به صورت سطحی و جزیی انواع کلی شرابها رو هم داشته باشیم تا بعدش برسیم به نوشیدنی های سنگین یعنی عرقها.

موزیک Under Pressure by: Michael Kobrin

https://pixabay.com/music/choir-under-pressure-michael-kobrin-105bpm-3781/

شراب جدای از اینکه یک نوشیدنی الکلی باشه، بخشی از فرهنگ بشر رو در خودش جای داده و به عنوان مثال، فرانسوی ها، ایتالیایی ها، پرتغالی ها، استرالیایی ها و آمریکایی ها قواعد و فرهنگهای خاص خودشون برای ساختن، انبار کردن و نوشیدن شراب دارن. حتی مناطق مختلف کشوری مثل فرانسه یا ایتالیا و یا حتی محله های مختلف از شهرهای این کشورها هم آداب ویژه خودشون درباره شراب رو دارن. درباره شراب چه کتابها که نوشته نشده، چه افسانه ها که سرائیده نشده و چه رسومی که بوجود نیومده. در مورد انواع شراب اما باید بگم که بطور کلی، دو نوع شراب از نظر رنگ داریم که قرمز و سفید هستن که البته سفیدش چیزیه بین زرد کم رنگ و سبز انگوری. شرابهای سفید و قرمز رو از نظر غلظت و عطرشون طبقه بندی می کنن معمولا میزان الکل اونها بین 10 تا 17 درصد متفاوته و در کنار اونها دسته شرابهای گازدار هم هست که میزان الکلشون شبیه به آبجوه یعنی بین 4 تا 9 درصد.

شرابهای سفید رو میشه به سه دسته اصلی تقسیم کرد. شرابهای رقیق یا به انگلیسی Light-bodied white wines که آسون ترین شرابها برای نوشیدن هستن و اصطلاحا آبجوی شرابها هم نامیده میشن، شراب سفید غلیظ یا به انگلیسی Full-bodied white wine که طعمشون هنوز از شرابهای قرمز سبک تره و نهایتا شرابهای سفید عطری یا آروماتیک که همونطور که از اسمشون معلومه بوی نافذی دارن و به محض باز کردن بطری، متوجه این بو خواهید شد. شرابهای سفید رو معمولا  در دمای حدود 6 تا 12 درجه باید نوشید یعنی اگر در دمای محیط و حدود 20 درجه نگهداری میشن باید حدود یک ساعت بزاریمشون توی یخچال و بعد بنوشیم. جام شراب سفید معمولا از پایه بلند و مخزن کوتاه ولی چاقی تشکیل شده. مخزن اون قسمت بالایی جامه که شراب رو توی خودش نگه میداره و پایه اون بخش زیر مخزن رو میگن. ارتفاع پایه جام برای شراب سفید حدود یک و نیم برابر مخزنشه و شیشه جام ممکنه رنگی و یا بدون رنگ باشه. شراب سفید معمولا بهتره در کنار ماهی، خوراکیهای دریایی و یا برنج و سبزیجات نوشیده بشه.

شرابهای قرمز طعم تلخ تر و گس تری نسبت به شرابهای سفید دارن و باز به نوبه خودشون به سه دسته رقیق، غلیظ و روزه یا صورتی تقسیم میشن.  شراب قرمز در واقع از انگور با رنگ تیره بدست میاد و طعم و بوی اون بستگی به نوع مخمری که براش استفاده میشه، نوع انگورش، ضخامت پوست دانه های انگور، میزان آب دریافتی بوته تاک و خیلی مسائل دیگه داره و خرده فرهنگهایی که پشت اون وجود داره به مراتب از شراب سفید بیشتر و پیچیده تر هستن. در کشورها و مناطق مختلف، آداب و رسوم پرورش و نگهداری باغات انگور و همچنین فصل برداشت انگور و پروسه ساخت شراب بسیار متنوعه و سازندگان شرابهای معروف، دستورالعمل ساختشون رو سینه به سینه به نسلهای بعد منتقل کردن و مثل جونشون ازش مراقبت می کنن. شرابهای قرمزی که در فرانسه و ایتالیا ساخته میشن با نام منطقه ای که تاکستان در اون قرار داره و همچنین بر اساس روش تولیدشون نامگذاری میشن. همچنین مرغوبیت یک شراب بستگی به میزان باران و آفتابی که بوته تاک دریافت کرده و فاکتورهای دیگه ای بستگی داره و به همین دلیل هم قیمت یک شراب سال به سال ممکنه متفاوت باشه. در مورد انواع شراب قرمز میشه ساعتها و روزها صحبت کرد و کتابها و مراجع بسیاری رو بر شمرد. من اینجا به یک نوع از اون بسنده می کنم تا هم یک سری ابهامات رو از بین ببرم و هم دین خودم به شهر زادگاهم رو ادا کرده باشم.

شراب شیراز امروزه به نوع خاصی از شراب قرمز گفته میشه که در ساخت اونها از انگور نوع سیراح استفاده شده. از نقطه نظر تاریخی، بطوری که در تاریخ صنعت شراب سازی در دیکشنری آکسفورد اومده، قدیمی ترین ارجاع به شراب شیراز به قرن نهم میلادی یعنی حدود هزار و صد سال پیش بر می گرده و برای اون باید از ادبیات و خصوصا اسکار فیتزجرالد ممنون باشیم که رباعیات خیام رو به انگلیسی ترجمه کرد باعث شد توجه علاقمندان به شراب، معطوف به شیراز بشه. جهانگردان و تاجران اروپایی در فاصله قرن هفدهم تا نوزدهم میلادی تلاشهای بسیاری برای صادرات انگور شیراز به اروپا و سایر نقاط جهان داشتن که ناموفق بود و بر خلاف باور عمومی، ارتباط خاصی بین آنچه که امروزه با نام شراب شیراز و البته با نامهای تجاری و برندهای مختلف در بازار وجود داره با شراب شیراز قدیم که از شهر شیراز بیرون میومده نمیشه برقرار کرد. امروزه انگور سیراح در آفریقای جنوبی، استرالیا، آرژانتین، کانادا و ایالات متحده پرورش داده میشه و هم سفیدش وجود داره و هم قرمزش.

اگر شراب قرمز رو در فرایند تخمیر، زود تر از موعد برداریم، رنگش قرمز کم رنگ مایل به صورتی میشه و طرفدارای خاص خودش رو داره. طعمش تلخی و گسی شراب قرمز رو نداره و جوری هم شیرین نیست که بشه بهش بگیم شراب دسری یا شراب شیرین.

شرابهای گازدار میتونن قرمز و یا سفید یا صورتی باشن. شراب گازدار یا Sparkling wine رو به اشتباه شامپانی هم میگن که در اصل قدیمی ترین و اولین شراب گازداره که در منطقه شامپانی فرانسه تولید شد و به سرعت جایگاه خودش رو در بین شرابنوشان پیدا کرد. شراب گازدار بیشتر در جشنها و مثلا در بخش خاصی از مراسم و مهمانیها نوشیده میشه و معمولا با کیک یا دسر سرو میشه. موقع باز کردن چوب پنبه باید خیلی مراقب بود که چوب پنبه شلیک نشه چون نصف محتویات بطری به دنبالش به صورت کف خارج میشه. شرابهای گازدار باید معمولا خنک سرو بشن و برای نگهداریشون هم حتما باید بطور ایستاده در قفسه و یا یخچال قرارشون بدیم تا موقع باز کردن گاز کمتری آزاد کنن و گازشون بمونه برای وقتی که درون جام ریخته میشن. جام مخصوص شراب گازدار باید بسیار لاغر باشه و ارتفاع پایه و مخزنش یکسان باشه. توی شراب گازدار هرگز نباید یخ ریخته بشه.

واقعا کار خیلی سختی بود خلاصه کردن انواع شراب در دو سه دقیقه و شما اگر بهش علاقمند هستید با جستجویی در اینترنت مطمئنا به اطلاعات بیشتر و بهتری دست پیدا می کنید. حالا بریم و وارد مرحله آخر و سومین نوع کلی از نوشیدنی های الکلی یعنی عرقها یا خانواده اسپیریتها و لیکورها بشیم که به نوبه خودش بحریست عمیق.

موزیک https://pixabay.com/music/build-up-scenes-we-confidently-go-to-victory-12006/

گفتیم که فرایند تخمیر مواد قندی توسط مخمر یا yeast انجام میشه و محصولش اتانول و دی اکسید کربنه. اما در فرایند تخمیر، اگر میزان الکل از حد خاصی بالاتر بره، محیط برای مخمر سمی میشه و مخمر به سرعت می میره و الکل موجود در ظرف تخمیر به اسید تبدیل میشه و محصول نهایی به جای شراب یا آبجو تبدیل میشه به سرکه و خلاص. برای همین هم هست که آبجو و شراب نمیتونن الکل بالایی داشته باشن. اما این ابن بشر ولد چموش، یه کلک دیگه از آستینش درآورد و از طریق تقطیر، آب فیزیکی رو از شراب خارج کرد و محصولی با درصد بسیار بالاتری از الکل بدست آورد و اسمش رو گذاشت عرق که انصافا اسم با مسمایی هم هست یعنی شراب رو بجوشونیم و عرقش رو در بیاریم. پس در فرهنگ باده نوشی، هر نوشیدنی با میزان الکل بالای 20 درصد دیگه از فرایند تخمیر حاصل نشده و در اصل از فرایند تقطیر بدست اومده. عرقها رو شاید بشه از یک دیدگاه خیلی کلی به دودسته رنگی و سفید تقسیم کرد که در اون مثلا کنیاک به دسته اول و ودکا به دسته دوم تعلق می گیره اما کار به این سادگی ها نیست و چون بسیاری از عرقها هم سفید دارن و هم رنگی، عاقلانش اینه که تقسیم بندی بر اساس ماده اصلی که در دیگ تقطیر وارد میه صورت بگیره و نحوه ساخت عرق. بر این اساس در یک دسته بندی کلی میشه 6 نوع کلی از عرقها رو بر شمرد که اینا هستن: برندی، جین، ویسکی، تکیلا، ودکا و رام.

برندی از کلمه هلندی Brandewijn به معنای شراب سوخته میاد و الحق هم که نام با مسمایی داره چون برندی از تقطیر شراب بدست میاد. حالا بسته به نوع شرابی که استفاده شده، اسم برندی متفاوت میشه مثلا کنیاک که از تقطیر شراب قرمز انگور بدست میاد و یا گراپا (همون عرق سگی خودمون) که از تقطیر شراب سفید انگور بدست میاد. انواع دیگه ای از برندی هم هستن که از شراب سیب یا گلابی یا حتی هلو بدست میان و طرفدارای خودشون رو دارن. میزان الکل برندی ها معمولا بین 40 تا 60 درصده و اگردر حالت سک و بدون هیچ افزودنی نوشیده بشن معمولا در لیوان تیپ اسنیفر سرو میشن که بسیار شبیه جام شرابیه که پایه نداشته باشه. کوکتیلهایی که میشه با برندی درست کرد معروفترینشون اینان: برندی الکساندر، Corpse reviver و سایدکار.

جین عرقیه که در فرایند ساختش، ابتدا باید الکل خالص (یعنی الکل با خلوص 95 درصد) رو از شراب در بیاریم و بعد با اضافه کردن افزودنی های آنتی اکسیدان بهش طعم بدیم و دوباره بجوشونیمش و میزان الکلش رو برگردونیم به حدود 40 درصد. افزودنی هایی که در این فرایند استفاده میشن ریشه ها و تخمهای گیاهان خوشبو، ادویه ها و نوعی از زغال اخته به نام Juniper berry هستند و نام جین رو هم انگلیسی ها از کلمه فرانشوی جونیپر یا جانویو گرفتن. جین معمولا نباید بطو سک یا خالص نوشیده بشه و بهتره که بصورت کوکتیل در بیاد. معروف ترین کوکتیلهای جین اینا هستن: جین تونیک، نگرونی، گیملت، مارتینی و تام کالینز.

ودکا هم به مانند جین، از الکل خالص درست میشه اما یه فرق اساسی با جین و همه انواع نوشیدنی های الکلی داره و اون اینه که از روسیه میاد. روسها اصلا اهل تعارف و چاخان و اینجور چیزا نیستن و همیشه مستقیم میرن سر اصل مطلب. ودکا هم اصل وجودیش بر عدم وجود هر گونه ناخالصی به جز آب در الکله. چی شد؟ اتانول خالص رو اگر آب ببندیم بهش و الکلش رو برسونیم به 40 درصد، میشه ودکا. همین! اسمش هم از کلمه روسی ودا به معنای آب اومده. در روسی و زبانهای اسلاویک و لهستانی، اگر وسط یک کلمه، حرف ک اضافه کنید، با اون کلمه همون کاری رو می کنه که افزودن ک در آخر کلمه فارسی. یعنی چی؟ یعنی مثلا شهر رو اگر ک آخرش بیاریم میشه شهرک یعنی شهر کوچک. در روسی هم ودکا یهنی آب کوچک یا به قول خودمون: آبکی. حالا اون آب از کدوم چشمه سار در استپهای سیبری اومده باشه و اون الکل از چه نوع قند پایه ای بدست اومده میشن مسائل جانبی. برای همین هم هست که همه ودکاها، گرون و ارزون یه طعم دارن و اگر مثلا شما ودکای اسمیرنوف رو (که البته فقط اسمش روسیه و محصول آمریکاست) بریزین توی شیشه ودکای ابسولوت سوئدی، هیچ کس تفاوتش رو متوجه نمیشه. همچنین، اون ودکایی که شما از وارتان ارمنی مجیدیه میخرین رو، آقا وارتان از مخلوط کردن آب معدنی دماوند با الکل طبی درست کرده و اگر در محیط بهداشتی این کار رو کرده باشه و الکل طبیش واقعا خالص باشه و آبمعدنیش رو هم قبل از تهیه محلول یه بار تقطیر کرده باشه و درصدها رو هم درست رعایت کرده باشه، شما میتونین بریزیدش توی شیشه اسمیرنوف و جلوی مهمونای آبرودارتون سربلند بشین. ودکا هم مثل جین معمولا به صورت کوکتیل ارائه میشه و معروف ترین اونها ودکا مارتینی یا ودکاتینی، بلادی ماری، اسکرودرایور یا پیچ گوشتی و کامیکازه هستن. ودکا رو بطور سک معمولا در لیوان کوتاه سرو می کنن و شیششه لیوان باید کلفت باشه.

رام از ریشه کلمه لاتین ساخارام به معنای شکر میاد. اگر ملاس نیشکر و یا آب قند رو تخمیر کنید و بعد مخلوط تخمیر شده رو تقطیر کنید رام بدست میاد که بیرنگ و شفافه. اما میشه ادویه ها و افزودنی هایی بهش اضافه کرد و چند سالی در بشکه های چوبی نگهداریش کرد تا رنگش به نارنجی بزنه. رام رو بطور معمول باید چند سالی در بشکه های چوبی نگداری کرد تا طعم و رنگ بگیره. معروف ترین کوکتیلهای رام اینان: رام اند کوک، دایکوییری، مای تای و پینا کولادا. رام رو میشه به صورت سک هم نوشید و برای این کار از لیوان کوتاه و یا از لیوان اسنیفر استفاده میشه.

خوب، برندی و جین و رام و ودکا رو گفتیم، آها تکیلا.

تکیلا اسم شهری در مکزیکه که در اون منطقه، نوع خاصی از کاکتوس به اسم بلو آگاو در میاد. اگر برگهای بلو آگاو رو تخمیر کنیم و آنچه بدست میاد رو تقطیر کنیم، تکیلا بدست میاد. البته انواع دیگه ای از کاکتوس هم در مکزیک و مناطق جنوبی آمریکای شمالی وجود داره که از اونها هم عرق میگیرن و به اون عرق میگن مزکال. در حقیقت تکیلا نوع خاصی از مزکاله و همه انواع مزکال یک طعم تند خاص خودشون رو دارن. میزان الکل تکیلا مثل سایر عرقها بین 40 تا 55 درصده و معمولا به صورت سک اما در مقدار بسیار کم یعنی حدود بیست سیسی و یک مرتبه نوشیده میشه که بهش میگن شات تکیلا. کلمه شات یعنی ضربه و الحق هم که وقتی شات تکیلا رو میزنی، یک ضربه به سیستم چشایی و بعدش هم به سیستم مرکزی عصبی وارد می کنی.

اما در نهایت باید به ویسکی بپردازیم که خودش دنیاییه. اصلا نمیدونم بشه در این مجال کم حتی اشاره ای سطحی به انواع ویسکی بکنم یا نه. داستان از این قراره که در ابتدای قرن پانزدهم میلادی یعنی همین 500 سال پیش، یکی از حاکمین مناطق محلی اسکاتلند نوشیدنی ای رو امتحان می کنه که از ایتالیا اومده بوده و اسمش آکواویتا بوده و بهش میگن که اینقدر سنگینه که یکی از حاکمین ایرلندی اون رو نوشیده و مرده. این جناب حاکم هم برای رو کم کنی آکواویتا رو می نوشه که ثابت کنه چقدر قویه. ولی طبق عادت مثل آبجو می نوشه و در همون میزان و به توصیه های اطرافیان هم توجه نمی کنه و ظرف حدود نیم ساعت بیهوش میشه. وقتی بهوش میاد دستور میده آبجوسازها روش تقطیر رو یاد بگیرن و بر این اساس، با سعی و خطا، بالاخره موفق میشن که با تقطیر مخلوط اولیه جوی تخمیر شده، مایعی زرد رنگ و شفاف بدست بیارن و حالا میمونه اسمش. یادتون هست گفتم کلمه ودکا در روسی یعنی آبکی؟ حالا در زبان اسکاتلندی کلمه uisge یعنی آب و جناب حاکم هم حوصله نداشته کلمه جدیدی بسازه و خوب فرهنگشتان زبان هم که نداشتن اون وقتها، پس اسم این مایع جادویی که مردان جنگجو رو مثل درخت بریده شده به زمین مینداخته میشه uisgy و بعدها، ویسکی.

اما امروزه، ویسکی دامنه ای از عرقها رو شامل میشه که از تقطیر انواع جوی تخمیر شده، گندم تخمیر شده و یا ذرت تخمیر شده بدست میاد. معروف ترین و اصلی ترین نوع ویسکی اسکاچ نام داره که هر ویسکی ای رو شامل میشه که حداقل دارای سه مشخصه باشه: اول اینکه از تقطیر مالت بدست اومده باشه، دوم اینکه حداقل سه سال در بشکه ای از جنس چوب بلوط نگهداری شده باشه و سوم اینکه در اسکاتلند بدست اومده و ساخته شده باشه. یک سازمانی هم وجود داره به نام اتحادیه ویسکی اسکاچ یا به انگلیسی Scotch Whiskey Association (SWA) که مسئول وضع و اجرای قوانین مربوط به ساخت و علامتگذاری اسکاچه و علاوه بر این سه مشخصه اصلی که گفتیم چندین قانون فرعی هم برای اینکه ویسکی رو به عنوان اسکاچ تائیید کنه داره که از حوصله این بحث فعلا خارجه. انواع اسکاچ رو هم میگم براتون و دیگه این قسمت رو جمع کنیم بره.

در اسکاتلند کارگاههای تقطیر بسیار زیادی وجود داره که در مناطق مختلف کشور گسترده هستند. ورودی کارگاه تقطیر، انواع دانه های مالتدار مثل جوی سیاه هستند. اگر من دارنده یک کارگاه تقطیر باشم، محصول جوی خریداری شده از کشاورزان مختلف رو آزمایش می کنم و اونها رو از نظر مرغوبیت طبقه بندی می کنم و بعد، اونهایی که از آزمایشات کنتزل کیفیت من سربلند بیرون اومدن رو به بخش تخمیر می فرستم تا بعد از تخمیر، بریزمشون توی دیگ تقطیر و بعد، مایعی که از دیگ تقطیر خارج میشه رو بریزم توی بشکه های چوب بلوط برای 3 سال انبار کنم. بعد از 3 سال، محتویات هر بشکه رو توسط کارشناسان زبده آزمایش می کنم و اگر به درد نگهداری بیشتر میخوره، باز برای 3 سال دیگه نگهداریشون می کنم. اونایی رو هم که برای نگهداری بیشتر مناسب نیست رو میفرستم به کارگاههای بزرگتر و نامی تر تا با ویسکی های دیگه که از کارگاههای مشابه میان مخلوط کنن و بدن دست مشتری. اونی رو هم که نگهداری کردم، دوباره سه سال به سه سال چک می کنم و به همین ترتیب. نهایتا، بعد از 12 سال، یه سری از محصول رو با نشان کارگاه خودم به بازار عرضه می کنم که اسمش میشه اسکاچ تک مالت یا سینگل مالت ویسکی که مرغوبترین محصول یک کارگاهه و قاعدتا قیمتش بسیار بسیار گرون تر از سایر ویسکی هاست. پس نوع اول میشه سینگل مالت یا ویسکی تک مالتی. از اون طرف، ویسکی های سینگل مالتی که به کارگاههای بزرگتر فرستاده شدن با هم مخلوط میشن و زیر برچسب اون کارگاه بزرگ به بازار فرستاده میشن. همه ویسکی های معروف از قبیل شیواز رگال و جانی واکر، از این نوع مخلوط یا Blended Whiskey هستن و مرغوبیتشون به مرغوبیت و سالخوردگی اون ویسکی هایی بستگی داره که در مخلوطشون استفاده شده. مثلا همه سینگل مالتهایی که در شیواز رگال کلاسیک 12 ساله استفاده شدن، حداقل 12 سال در بشکه مونده بودن و بععد مخلوط شدن و از تستهای کیفیتی کارگاه سازنده و بعد کارگاه شیواز رگال سربلند بیرون اومدن.

اگرچه ویسکی رو هم میشه به صورت کوکتیل نوشید و کوکتیلهای معروفی مثل جک آن کوک بسیار محبوب هستند اما یک ویسکی خور، هرگز، هرگز، هرگز سینگل مالت و یا حتی بلندد ویسکی خوب رو به هیچی حتی یخ آلوده نمیکنه. حتی ویسکی رو در یخچال هم نباید گذاشت و لذت سینگل مالت به سرو شدن در دمای محیطه تا اول با حس بویایی و بعد با حس چشایی درک بشه.

به جز اسکاتلند، کشورهای آمریکا، استرالیا، کانادا، ژاپن و ایرلند هم ویسکی های مرغوبی می سازن و کم و بیش شرایط و نحوه عرضه اونها مشابه اسکاچهاست. اما چون محدودیتهای شدید اسکاچ به اونها تحمیل نمیشه، دستشون بازه و محصولاتشون بسیار متنوع تر هستند. انواع ویسکی غیر اسکاتلندی خیلی زیاده و اسمهای متنوعی بر اساس روش ساخت، مواد اولیه، نوع نگهداری و غیره بهمحصولشون دادن و چندتاشون میشن اینا:

ویسکی مالت مخلوط یا Blended Malt Whiskey. مشابه اسکاچ مخلوط ولی خارج از اسکاتلند تولید شده.

ویسکی مخلوط یا Blended whiskey که در تهیه اون از مالت و یا سایر دانه ها استفااده شده.

ویسکی بوربون: ویسکی مخلوطی که در دانه های تخمیرش حداقل 51% ذرت وجود داره و طعمش به شیرینی می زنه.

ویسکی ذرت: در مخلوط اولیه اش حداقل 80% ذرت وجود داره.

ویسکی تنسی: ویسکی ای که در ایالت تنسی آمریکا ساخته شده باشه و در ساخت اون یک مرحله ویژه با عنوان پروسه ناحیه لینکلن یا به انگلیسی Lincoln County Process رعایت شده. معروفترین ویسکی تنسی Jack Daniel نام داره که به افتخار مخترع پروسه ناحیه لینکلن، آقای جک دانیل نامگذاری شده.

 مرجع من برای این اطلاعات هم کتاب World Atlas of Whiskey یا اطلس جهانی ویسکی بود که لینکش رو براتون میزارم اگر خواستید برید و مطالعه کنید.

موزیک https://pixabay.com/music/solo-guitar-waves-michael-kobrin-3782/

حالا که درباره انواع اصلی نوشیدنی های الکلی صحبت کردیم، باید برگردیم به چیزی که اول این قسمت گفتم. این نوشیدنی هایی که اینجا اسم آوردم و در موردشون توضیح دادم، همگی تحت نظارت شدید نهادهای دولتی و غیردولتی بهداشتی و همچنین در کنترل انحصاری قوانین کنترل کیفیت هستن. چرا؟ چون یک اشتباه در ساخت نوشیدنی های الکلی کافیه تا الکل خوراکی یا اتانول موجود در نوشیدنی به متانول یا الکل سمی تبدیل بشه و یا مواد خطرناک دیگه ای وارد نوشیدنی بشن و مصرف کننده رو به عواقب شدیدی محکوم کنن. نوشیدنی الکلی که بطور غیر مجاز تولید شده باشه رو به انگلیسی بهش میگن Moon Shine یا نور ماه و شامل هر نوع الکلی میشه که خارج از ضوابط قانونی و بدون برچسب ارائه میشه و پر واضحه که نوشیدنش ریسک بزرگیه. درباره تاثیر الکل بر مغز و سایر اعضای بدن و همچنین فرآیند جذب و تجزیه الکل قراره در قسمت بعدی پادکست مفصل صحبت کنم. تا اون موقع، ازتون خواهش می کنم تا حد امکان از نوشیدن الکل بطور کلی و الکل بدن برچسب یا مون شاین بطور ویژه اجتناب کنید.